HET KERKGEBOUW

 

 

In de Middeleeuwen was deze kerk nog niet gewijd aan Sint Radboud, maar aan de maagd Maria. De buitenkant laat veel sporen zien uit deze periode: het is een romaans gebouw uit de 12e eeuw.

 

De fundering bestaat uit veldkeien, de muren uit een binnen- en een buitenmuur met daartussen een ruimte die opgevuld werd met puin, kalkresten en zogeheten balstiennen. In het laatst van de 15e eeuw werd de kerk aan de oostzijde verlengd, en wederom afgesloten met een rond gesloten koor. Dit koor heeft onder de gootlijst een overkraging, die gemetseld is van Bremer zandsteen op tufsteenkopjes.

 

De kerk is grotendeels opgetrokken uit tufsteen, dat afkomstig was uit de Eiffel en over water werd aangevoerd. In de loop van de 12e eeuw werd in Friesland pas een begin gemaakt met de baksteen industrie. In de noordmuur zijn delen opgelapt met baksteen, een nieuwe toepassing voor die tijd dus, maar die verstoren het beeld allerminst.

 

IMG_42437

Noordmuur met baksteen opgelapt

 

 

De twee tegenover elkaar liggende ingangen van de kerk, in de noord- en in de zuidmuur, zijn aangebracht in de 17e eeuw. Boven de noordelijke ingang staat de volgende tekst geschilderd: “Treed dit Heiligdom binnen o zondaar, God wil uw vader wezen” (Psalmen 77 vers 14). Boven de zuidelijke ingang staat een andere tekst: “Bewaar Uwen voet als u ten Huize Gods binnengaat” (Pred. 4 vers 17).

 

Bij de laatste restauratie (1954) zijn in het zuidelijk deel van het schip en in het koor de kleine rondbogige romaanse vensters hersteld. In de zuidmuur zijn de later ingebroken spitsboogvensters gehandhaafd. Die zitten hoog genoeg om de lage romaanse ingang en de hagioscoop, beide dichtgemetseld, in het zicht te houden. De Hagioscoop (of te wel Sakraments- of Reliekvenster) was bedoeld voor melaatsen en zondaars, die niet in de kerk mochten komen. Zo konden zij van buitenaf de dienst volgen. Ook de noordmuur heeft een dichtgemetseld romaanse toegang.

 

IMG19661

Zonnewijzer aan de zuidzijde

IMG_42527

Ingang Zuidzijde

 

 

Opvallend is de 17e eeuwse zandstenen zonnewijzer, rechts van de zuidelijke ingang. Deze zonnewijzer heeft met twee vlakken, één gericht op het zuidoosten en het andere op het zuidwesten. De tijdsaanduiding is in halve uren. Het opschrift vermeldt de namen Heerma en Hania. Mogelijk hebben zij deze zonnewijzer geschonken. In 1775 werd de zonnewijzer verfraaid met 2 hardstenen consoles.

 

Het dak van de kerk is belegd met leien, aangebracht in sjabloon- of schubdekking, waardoor het lijkt alsof het dak bedekt is met de schubben van een vis. De leien zijn afgerond aan de onderkant, dit in tegenstelling tot de zogeheten Maas-dekking, waarbij gebruik wordt gemaakt van rechthoekige leien.