|
In
de Middeleeuwen was deze kerk nog niet gewijd aan Sint Radboud, maar aan de
maagd Maria. De buitenkant laat veel sporen zien uit deze periode: het is een
romaans gebouw uit de 12e eeuw. De
fundering bestaat uit veldkeien, de muren uit een binnen- en een buitenmuur
met daartussen een ruimte die opgevuld werd met puin, kalkresten en zogeheten
balstiennen. In het laatst van de 15e eeuw werd de kerk aan de oostzijde
verlengd, en wederom afgesloten met een rond gesloten koor. Dit koor heeft
onder de gootlijst een overkraging, die gemetseld is van Bremer zandsteen op
tufsteenkopjes. De
kerk is grotendeels opgetrokken uit tufsteen, dat afkomstig was uit de Eiffel
en over water werd aangevoerd. In de loop van de 12e eeuw werd in Friesland
pas een begin gemaakt met de baksteen industrie. In de noordmuur zijn delen
opgelapt met baksteen, een nieuwe toepassing voor die tijd dus, maar die
verstoren het beeld allerminst. |
Noordmuur met
baksteen opgelapt |
|
|
De
twee tegenover elkaar liggende ingangen van de kerk, in de noord- en in de
zuidmuur, zijn aangebracht in de 17e eeuw. Boven de noordelijke ingang staat
de volgende tekst geschilderd: “Treed dit Heiligdom binnen o zondaar, God wil
uw vader wezen” (Psalmen 77 vers 14). Boven de zuidelijke ingang staat een
andere tekst: “Bewaar Uwen voet als u ten Huize Gods binnengaat” (Pred. 4
vers 17). Bij
de laatste restauratie (1954) zijn in het zuidelijk deel van het schip en in
het koor de kleine rondbogige romaanse vensters hersteld. In de zuidmuur zijn
de later ingebroken spitsboogvensters gehandhaafd. Die zitten hoog genoeg om
de lage romaanse ingang en de hagioscoop, beide dichtgemetseld, in het zicht
te houden. De Hagioscoop (of te wel Sakraments- of Reliekvenster) was bedoeld
voor melaatsen en zondaars, die niet in de kerk mochten komen. Zo konden zij
van buitenaf de dienst volgen. Ook de noordmuur heeft een dichtgemetseld
romaanse toegang. Zonnewijzer
aan de zuidzijde |
Ingang Zuidzijde |
|
Opvallend is de
17e eeuwse zandstenen zonnewijzer, rechts van de zuidelijke ingang. Deze
zonnewijzer heeft met twee vlakken, één gericht op het zuidoosten en het
andere op het zuidwesten. De tijdsaanduiding is in halve uren. Het opschrift
vermeldt de namen Heerma en Hania. Mogelijk hebben zij deze zonnewijzer
geschonken. In 1775 werd de zonnewijzer verfraaid met 2 hardstenen consoles. Het dak van de
kerk is belegd met leien, aangebracht in sjabloon- of schubdekking, waardoor
het lijkt alsof het dak bedekt is met de schubben van een vis. De leien zijn
afgerond aan de onderkant, dit in tegenstelling tot de zogeheten
Maas-dekking, waarbij gebruik wordt gemaakt van rechthoekige leien. |
|
||
|
|
||